Demiryollarının ulaşımda kullanılması çok eski dönemlere dayanır. Mısır döneminde piramitlere taş taşımak için kullanılan demiryolu, günümüzde ise hem yolcu taşımacılığı hem de yük taşımacılığı alanında oldukça yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Özellikle son dönemlerde teknolojinin gelişmesiyle birlikte demiryolu taşımacılığında da çok önemli gelişmeler yaşanıyor. Günümüzde hızla gelişen yüksek hızlı tren teknolojisi sayesinde birçok ülkede bu yüksek hızlı trenler kullanılmaya başlandı. Sahip oldukları yüksek hız nedeniyle uzun mesafeleri kısa sürede katetmeyi sağlayan bu yüksek hızlı trenler, demiryolu taşımacılığının ne kadar geliştiğini gözler önüne seriyor. Öyle ki saatte bu yüksek hızlı trenler saatte 500 km hıza ulaşabilmekte ve bu özellikleri ile uçakla yolculuk yapmaya alternatif olmaktadırlar. Yüksek hızlı trenlerin, teknolojiye bağlı olarak, gelişimini görebilmek açısından size bu yazımda dünyanın en hızlı trenlerinden bahsetmeye çalışacağım.
Yüksek hızlı tren denilince aklımıza ilk olarak gelmesi gereken şey bu trenlerin 200 km hızı aşabildikleri olmalıdır. Zira 200 km hızı aşabilen trenlere biz yüksek hızlı tren diyoruz. Ayrıca son dönemlerde kullanımı yaygınlaşmaya başlayan ve birçok ülke tarafından tercih edilen yüksek hızlı trenler çevre dostu olmalarıyla da ön plan çıkmaktadır. Yine sahip oldukları yüksek hız dolayısıyla çok uzun mesafelere bile kısa sürede ulaşmayı sağlamaları bu trenlerin ulaşımda daha çok tercih edilmeye başlanmasının nedenlerindendir.
Demiryolu ulaşımı, karayolu veya havayolu ulaşımından daha ekonomik olduğu için diğerlerine nazaran daha sık kullanılmaktadır. Ancak son dönemde özellikle yüksek hızlı trenlerin ortaya çıkmasıyla birlikte demiryoluna verilen önem daha da artmıştır. Özellikle Japonya, Çin, Fransa, Almanya gibi gelişmiş ülkelerde yüksek hızlı trenlere yapılan yatırımlar oldukça fazladır. Ülkemizde ise demiryolu taşımacılığı günümüze kadar hep ihmal edilmiştir. Osmanlı döneminde Sultan Abdülhamit zamanında en parlak çağını yaşayan demiryolu taşımacılığı sonraki dönemlerde pek de rağbet görmemiştir. Ancak son zamanlarda ülkemizde de yüksek hızlı tren konusunda önemli gelişmeler yaşanmaktadır. Bu gelişmelere yazımın son kısmında yer vereceğim.
Şimdi dünyanın en hızlı trenlerini incelemeye geçelim. Şu anda dünya üzerindeki en hızlı tren Japonya’da kullanılan JR-Maglev MLX01 isimli trendir. Saatte 581 km hıza ulaşabilen bu tren dünya üzerindeki en hızlı tren ünvanına sahiptir. Ayrıca bu tren manyetik raylar üzerinde ilerlemesi ile diğer yüksek hızlı trenlerden ayrılmaktadır. Bu yüksek hızlı tren, raylara hiç temas etmeme özelliği sayesinde sürtünmeyi azaltmakta ve böylece daha yüksek hızlara ulaşabilmektedir. Tren altında var olan mıknatıslar sayesinde rayların üzerinde, raylara hiç temas etmeden ilerleyebilen bu tren, özellikle yüksek hızlı tren teknolojisinde son derece ileri bir noktadadır. Yüksek hızlı trenler arasında ikinci sırayı ise Fransa’da kullanılan ve saatte 574 km hıza ulaşabilen TGV V150 isimli tren almaktadır. Bu tren, tekerlekli yapısı nedeniyle aslında dünya üzerindeki en hızlı tekerlekli tren olarak kabul edilmektedir. Dünya üzerindeki en hızlı trenler sıralamasında üçüncü sırayı ise Çin’de kullanılan CRH380AL isimli tren almaktadır. Saatte 486 km hıza ulaşabilen bu tren kullandığı rejenaratif sistem sayesinde tren istasyonlarında durduğu zaman kullandığı elektrik enerjisinin bir miktarını geri beslemekte, böylece enerji tasarrufu sağlamaktadır.
Dünyanın en hızlı trenleri sıralamasında ilk üç sırayı alan trenleri size tanıtmaya çalıştım. Gördüğünüz gibi bu trenler 581 km gibi oldukça yüksek bir hıza ulaşabilmektedirler. Bu yönleri nedeniyle de tüm gelişmiş ülkeler tarafından tercih edilen yüksek hızlı trenlerin ülkemizde kullanılmaya başlanması ise oldukça yenidir. Ülkemizde ilk olarak Ankara-Eskişehir hattında kullanılmaya başlayan ve saate 250 km hıza ulaşabilen yüksek hızlı trenler şimdilerde Ankara-İstanbul, Ankara-Konya ve Eskişehir-Konya illeri arasında kullanılmaktadır. Tabi ki ülkemizde kullanılan yüksek hızlı tren modellerinin hızları diğer ülkelerde kullanılanlardan oldukça düşük, ancak demiryolu ulaşımının yıllarca ihmal edildiği ülkemizde yüksek hızlı tren kullanmaya başlamamız bile bence oldukça büyük bir gelişim.
